اثر منبع نشاسته ( گندم، ذرت، جو یا سیب زمینی ) بر تولید و ترکیب شیر، گوارش پذیری مواد مغذی و متابولیت های پلاسمای گاوهای شیرده

هدف اصلی از انجام این آزمایش، تعیین اثر منبع نشاسته بر مصرف ماده خشک، تولید و ترکیب شیر، بازدهی استفاده از انرژی و پروتئین خوراک برای تولید شیر، قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی در کل دستگاه گوارش و متابولیت های پلاسمای گاوهای شیرده بود. برای این منظور از 4 رأس گاو شیرده هولشتاین شکم اول به بالا (moltiparous) با میانگین روزهای شیردهی 9±83 و میانگین وزن بدن31±683 کیلوگرم در قالب یک طرح چرخشی (change over) با 4 تیمار(جیره) و 4 دوره استفاده شد. جیره های آزمایشی دارای جو، گندم، ذرت یا سیب زمینی خام به عنوان منبع اصلی نشاسته در جیره بودند و به ترتیب 26، 2/25، 25 و 25 درصد از ماده خشک جیره را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که جیره های آزمایشی بر مصرف ماده خشک اثر معنی داری نداشتند. گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای گندم و سیب زمینی به ترتیب بیشنرین و کمترین تولید شیر خام را داشتند. گاوهای تغذیه شده با جیره دارای سیب زمینی، کمترین مقدار شیر تصحیح شده برای چربی و شیر تصحیح شده برای انرژی را تولید کردند. درصد چربی شیر و تولید چربی در گاوهای تغذیه شده با جیره دارای ذرت در مقایسه با سایر جیره ها بالاتر بود. درصد پروتئین شیر تحت تأثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت. اما تولید پروتئین در گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای گندم، جو یا ذرت در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره دارای سیب زمینی بیشتر بود. بیشترین و کمترین درصد لاکتوز به ترتیب در شیر گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای جو و سیب زمینی دیده شد. در حالیکه بیشترین و کمترین مقدار تولید لاکتوز به ترتیب در گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای گندم و سیب زمینی مشاهده شد. درصد مواد جامد بدون چربی در شیر گاوهای تغذیه شده با جیره دارای جو در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای گندم، ذرت یا سیب زمینی بیشتر بود. گاوهای تغذیه شده با جیره دارای سیب زمینی، کمترین مقدار مواد جامد بدون چربی را تولید کردند. بیشترین و کمترین بازدهی تولید شیر به ترتیب در گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای گندم و سیب زمینی مشاهده شد. بازدهی انرژی خالص شیردهی و تولید نیتروژن شیر در گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای جو، گندم یا ذرت در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره دارای سیب زمینی بیشتر بود.گاوهای تغذیه شده با جیره دارای ذرت و سیب زمینی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین بازدهی استفاده از نیتروژن خوراک بودند. جیره های دارای گندم و ذرت در مقایسه با جیره های دارای جو و سیب زمینی، قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، چربی خام و پروتئین خام را به طور معنی داری افزایش دادند. بیشترین و کمترین قابلیت هضم دیواره سلولی (ndf) و دیواره سلولی بدون همی سلولز (adf) به ترتیب در گاوهای تغذیه شده با جیره های دارای گندم و سیب زمینی مشاهده شد. جیره های دارای سیب زمینی مقدار دفع ماده خشک و نیتروژن در مدفوع را به طور معنی داری افزایش دادند(05/0p<). جیره های آزمایشی بر غلظت گلوکز، کلسترول کل، کلسترول hdl و کلسترول ldl پلاسمای گاوها اثری نداشتند، اما بیشترین غلظت تری گلیسرید در پلاسمای گاوهای تغذیه شده با جیره دارای سیب زمینی مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده، می توان بیان کرد که جیره دارای گندم یا ذرت، با افزایش قابلیت هضم مواد مغذی و افزایش بازدهی استفاده از انرژی و نیتروژن خوراک، بر عملکرد گاوهای شیرده اثر مثبت داشتند و از سیب زمینی خام می تواند در شرایط خاص اقتصادی به عنوان منبع تأمین انرژی در جیره گاوهای شیرده کرد.